Urlop wychowawczy w świetle przepisów

Pracownikowi, który pozostaje w stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie, wybór, spółdzielcza umowa o pracę) przysługuje prawo do urlopu z tytułu rodzicielstwa, jednym z nich jest prawo do urlopu wychowawczego. W świetle przepisów Kodeksu Pracy pracownikowi , który zatrudniony jest co najmniej sześć miesięcy przysługuje urlop, który ma na celu sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Do okresu tych sześciu miesięcy wliczają się poprzednie okresy pracy. Urlop ten przysługuje zarówno matce, jak i ojcu, jeżeli oboje są zatrudnieni.

W czasie trwania urlopu wychowawczego zarówno prawa jak i obowiązki stron ulegają zawieszeniu, jednak okres trwania tego urlopu wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownika. Czas trwania urlopu wychowawczego to maksymalnie trzydzieści sześć miesięcy. Jeśli dziecko ma orzeczoną niepełnosprawność i wymaga osobistej opieki pracownika może być mu udzielony dodatkowy urlop wychowawczy w wymiarze do trzydziestu sześciu miesięcy, który można wykorzystać nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko osiemnastego roku życia. W ramach trzydziestu sześciu miesięcy urlopu, jeden miesiąc jest przeznaczony wyłącznie dla drugiego rodzica tj. matka jest na urlopie przez okres trzydziestu pięciu miesięcy, a ojciec przez jeden miesiąc lub na odwrót. Prawa nie da się przenieść na drugiego rodzica, bądź opiekuna, więc w przypadku, gdy urlop wykorzystywany jest przez jednego z rodziców, to przypada on w wymiarze trzydziestu pięciu miesięcy. Natomiast cały okres trzydziestu sześciu miesięcy urlopu wychowawczego przysługuje, gdy drugi rodzic nie żyje, nie przysługuje mu władza rodzicielska, został pozbawiony władzy rodzicielskiej oraz władza ta uległa ograniczeniu bądź zawieszeniu. Rodzice lub opiekunowie prawni dziecka mogą korzystać z tego urlopu jednocześnie, z tym, że łączny okres nie może przekraczać maksymalnego wymiaru jaki przewiduje Kodeks Pracy. Urlop ten przysługuje w nie więcej niż pięciu częściach, w oparciu o złożone przez pracownika wnioski o jego udzielenie wraz z niezbędnymi dokumentami.

Urlop wychowawczy udzielany jest do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy szósty rok życia, a w przypadku dziecka z ustaloną niepełnosprawnością do osiemnastego roku życia. Urlop ten udzielany jest na pisemny wniosek pracownika w terminie, który nie może być krótszy niż dwadzieścia jeden dni od dnia jego rozpoczęcia. Pracownik może wycofać wniosek o udzielenie mu urlopu o tym charakterze, jednakże nie później niż na siedem dni przed rozpoczęciem tego urlopu. Ponadto pracownik może zrezygnować z tego urlopu, w każdej chwili jeśli ma na to zgodę pracodawcy oraz po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy, najpóźniej trzydzieści dni przed terminem powrotu do pracy. W czasie urlopu wychowawczego pracownik może podjąć pracę zarobkową np. u dotychczasowego pracodawcy, u innego pracodawcy albo inną działalność, naukę i szkolenie, ale tylko wtedy, gdy nie uniemożliwia to sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Pracownik będący na urlopie wychowawczym ma swoje prawa oraz jest chroniony w świetle przepisów prawa. Z uwagi na powyższe pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi od dnia złożenia wniosku o taki urlop do dnia zakończenia urlopu. Pracodawca po powrocie pracownika z urlopu wychowawczego ma mu zapewnić pracę na tym samym stanowisku pracy, natomiast jeśli nie jest to możliwe, to na stanowisku równorzędnym, odpowiadającym kwalifikacją pracownika, za wynagrodzeniem nie niższym niż na stanowisku przez zajmowanym urlopem. Rozwiązanie umowy jest dopuszczalne jedynie w sytuacji upadłości firmy, a także gdy są przesłanki, by ją rozwiązać bez wypowiedzenia z winy pracownika. Urlop wychowawczy przysługuje na każde dziecko osobno.